Title: Interieurfoto's Van Een Raaf Source: Muziekkrant OOR (The Netherlands) nr. 20, p. 21 by Herman van der Horst. October 8, 1983. Photography by Anton Corbijn Date: Rotterdam (The Netherlands). Published: October 8, 1983 Keywords: Swordfishtrombones, One From The Heart, Captain Beefheart, Francis Ford Coppola, acting, Jack Abott (In The Belly Of The Beast), Michael Dinner, Blues Magazine front cover: photography by Anton Corbijn |
Interieurfoto's Van Een Raaf
Ooit ging Tom Waits op zoek naar het Hart Van De Zaterdagavond. Momenteel put hij uitsluitend uit zijn eigen waanzin. Zijn nieuwe plaat Swordfishtrombones heeft bijna een jaar op de plank gelegen omdat zijn ex-werkgevers er geen raad mee wisten. 'Platenmaatschappijen,' zegt Tom Waits, 'ach eerst pissen ze over je rug en dan vertellen ze je dat het regent.' Het wachten is niet voor niets geweest. De plaat blijkt een regelrechte cul-de-sac. Over serveersters, marimba's, kogels, katholieke kerken, muzikale bartenders, tuberculeuze honden, gemuteerde dwergen en Gregoriaanse gezangen. Tom Waits dus of: hoe moeilijk het is om een taxi in de regen te krijgen.
Herman van der Horst
'Het verhaal gaat over een nachtclubzanger die in Shanghai wordt gekidnapt door gemuteerde dwergen die in vochtige stoomtunnels leven. Noem het een sprookje...'
Well he came home from the war
with a party in his head
and modified Brougham DeVille
and a pair of legs that opened up
like butterfly wings
and a mad dog that wouldn't sit still
he went and took up with a
Salvation Army Band girl
who played dirty water
on a swordfishtrombone
(uit Swordfishtrombone)
In de gezapige hotel-lounge staat plotseling een raaf, die er duidelijk niet thuishoort. Van onder een vale gleufhoed loert hij wat schuw om zich heen. Het heeft dan ook de nodige telefonades gekost om hem uit zijn kamer te krijgen: of hij slaapt of hij staat op het punt te gaan slapen. Hij is hierheen gehaald om in het kader van het Rotterdamse Film International Festival wat promotie te doen voor Coppola's film One From The Heart, waarvoor hij de muziek heeft geschreven. Hij steekt een klauw naar me uit en we besluiten een schuilplaats te zoeken.
We beginnen over een andere film, die op het festival draait, maar die Waits al jaren terug blijkt te hebben gezien: Robert Kramer's Pull My Daisy. De tekst werd geschreven en ingesproken door Jack Kerouac. 'Het is praktisch geheel gefilmd in een appartement in Manhattan; het is tamelijk ongewoon. Allen Ginsberg werkte er aan mee, Peter Orlovsky.. the old beats.' Soms bereikt z'n stem frequenties die zo laag zijn dat ze onmogelijk meer door het menselijk oor kunnen worden opgevangen. Waits identificeert zich al snel met 'the old beats'; voor hem een eerste aanzet om de Amerikaanse Droom te ontvluchten. En dan kun je ook alleen nog maar geboren worden op de achterbank van een taxi.
Zijn muzikale wortels liggen verankerd in de traditie van songschrijvers als Cole Porter. Irving Berlin en George Gershwin, zijn leesvoer lange tijd beperkt tot menukaarten en magazines 'O, ik lees boeken. Op het ogenblik lees ik H.P. Lovecraft: Strange Case Of Dexter Gordon. Of dat invloed op mijn werk heeft; moeilijk te zeggen. Lezen is: uit een ander raam kijken.'
Waits is een romantisch schrijver, maar z'n romantiek is immer doortrokken van een hard-gruizige realiteit, Met (Looking For) The Heart Of The Saturday Night schrijft hij de ultieme song over de wrede mythe van de eeuwige jeugd. Met Potters Field schrijft hij de ultieme 'film noir'. Hij reist de podia af met haarscherpe verhalen over de grote stad en met een serie one-Iiners waar menig gerenommeerd komediant jaloers op zou worden. Lange tijd blijft hij openings-act, 'Die tournee met Zappa was ��n lange noodtoestand, maar het allerergste was Bob And The Howdy Doody Review. Hij was een soort kinderster die langs scholen trok en ik moest dan kindermatinees verzorgen. Hij noemde me voortdurend 'Tommy'. De hele tijd hoopte ik dat-ie aan bot-kanker zou sterven.'
Waits zegt de jaren zestig slapend doorgebracht te hebben; in de jaren zeventig zit hij voornamelijk in een hotelkamer en in de jaren tachtig... 'ben ik dus getrouwd,' grijnst hij, 'Tja, ik weet het niet. Voor veel mensen is muziek niets meer dan een voortgezette highschool. Wanneer ze over muzikale ontwikkeling praten, lijkt het meer op een serie sporttermen. Voor mij zit daar iets heel grotesks en streberigs aan. Het gebied van de verbeelding wordt bevolkt door 'quarterbacks'.'
Ooit omschreef hij zijn werk als; een 'inebrational travelogue': 'Nu zijn de verhalen donkerder geworden; ze sluiten aan bij mijn gevoel van waanzin, in plaats van dat ik alleen maar stadssprookjes verzamel. Ik probeer wat verder te graven.'
Momenteel woont hij ergens in de buurt van L.A. 'Wanneer ik uit mijn raam kijk zie ik een PTT-gebouw, een modderige weg, kleine Vietnamese kinderen, een Koreaanse familie, Mexicaanse bendes, katholieke kerken en honden,'
Na afloop van een persconferentie klinkt opeens Martha (eerste elpee, Closing Time) over de speakers. 'Toen leerde ik nog en ik ben ongeduldig,' zegt Waits. 'Nee, mijn vrouw draait die eerste elpees nog wel eens... als ik weg ben.' Zijn vrouw Kathleen, die bij 20th Century Fox werkt, wilde oorspronkelijk non worden, maar gaf dit idee op toen ze met Waits trouwde. 'Je zou kunnen zeggen dat ik haar van de Heer heb gered,'
Voordat het echtpaar gaat eten, vraag ik Waits waar hij momenteel naar luistert. 'Eens kijken... bedoel je populaire muziek, that kind of thing? Ik hou erg van Captain Beefheart. Trouwens, ik sprak met hem tijdens de opnamen van mijn nieuwe plaat. Hij vond Swordfishtrombones een goed idee voor een titel, want zo zei hij: "It sounds like slide-music with a sharp point." Hij is een schilder; een schepper van vormen. Hij houdt van alles dat in stukken gebroken is en vervolgens op de verkeerde manier weer in elkaar gezet is.' Waits noemt tevens the Vippanotchies, 'Ze zijn een kruising tussen Nino Rotha en David Byrne en hebben een oosterse leadzanger. Verder zijn er op het ogenblik in L.A. een hoop tamelijk belangrijke muzikale bartenders, die een aantal uiterst belangwekkende cocktails mixen.'
But Romeo is bleeding
as he gives
the man his ticket
and he climbs to the balcony
at the movies
and he'll die without a whimper
like every hero's dream
just an angel with a bullet
and Cagney on the screen
(uit Romeo Is Bleeding)
De volgende ochtend wordt het gesprek voortgezet en pas na mijn vijfde sigaret valt het me op dat Waits niet meer rookt. 'Ik moest wel stoppen, het had me gedood.' We hebben het over One From The Heart. Nadat Coppola het duet tussen Waits en Bette MidIer hoort is zijn keus gemaakt. Midler had echter andere verplichtingen en Waits wordt aan Crystal Gayle gekoppeld. 'Het is een onwaarschijnlijke combinatie, ik weet wat je bedoelt. Gayle zingt heel aardig. In welke mate wij te vergelijken zijn.. tja, dat weet ik niet (grijnst). Net als iedere regisseur had Francis z'n eigen droom en hij koos mensen uit van wie hij dacht dat ze in zijn droom zouden passen. Ik was niet meer dan een inwoner van een grote gemeenschap. En het enige wat je met elkaar gemeen hebt is, dat je allemaal gek bent en het feit dat er van je verlangd wordt om een bepaalde tijd samen door te brengen.'
Coppola filmt de 23 miljoen kostende en achteraf volledig geflopte musical in zijn eigen studio, waar hij een reconstructie van een stuk Las Vegas bouwt 'Ergens in een hoek van de Zoetrope studio's kreeg ik een kantoortje toebedeeld. Werken aan die film was voor mij als de eerste schooldag, iedere dag ging ik weer keurig naar school. In die zin was het tamelijk gedisciplineerd; ik stond onder een soort geestelijke curatele. Het was gewoon werken voor iemand anders. One From The Heart is Coppola's visie op liefde - het is een heel veilige, eendimensionale sentimentele visie. Mijn visie is het hoegenaamd niet. Ik voelde geen enkele binding met dat verhaal en die karakters. Hij wilde een 'lounge operetta'. Hij vroeg om zorgvuldig geconstrueerde love-songs die zoet en romantisch waren. Het meeste materiaal had ik al geschreven voordat de opnamen begonnen. In het begin had ik een grote hoeveelheid titels en daarop schreef ik twaalf verschillende sc�nes. Coppola wilde als het ware een glaswerk vol muziek, waar hij vrijelijk van af kon nemen of aan toe kon voegen.'
Als songschrijver is Waits nu voor het eerst totaal overgeleverd aan de inzichten van iemand anders; wat niet zonder de nodige wrijving gepaard gaat: 'O ja, het was beangstigend. Er waren de nodige fricties met Coppola. Het kostte mij ook de nodige tijd voor de zaken enigszins begonnen te rollen. Er werden steeds verschillende arrangementen uitgeprobeerd; een aanzienlijke hoeveelheid songs werd weggegooid, songs werden naar totaal andere plaatsen in de film verschoven dan ik oorspronkelijk bedoeld had; songs werden op alle mogelijke manieren ingekort. Het was een uiterst ingewikkeld en nauwgezet proces waar ik uiteindelijk weinig vat op had.'
Ondanks alles praat Waits met een zekere bewondering voor de ornstreden regisseur. 'Hij weet het moreel hoog te houden. Bij hem is het zoals Orson Welles eens zei: een film�studio is de mooiste speelgoedtrein die je je maar kunt wensen. Francis houdt gedurende het hele filmproces een bijna kinderlijke verwondering, zelfs aan het eind van een zakenbespreking. Hij is een fantast, heeft enorme leiders-capaciteiten en hij is ook een gokker. Hij neemt enorme risico's. Binnen die hele Hollywood-industrie wordt hij ook als een buitenstaander beschouwd. Ik bedoel, die grote film-bazen zitten echt allemaal handenwrijvend te wachten tot hij voorgoed op z'n bek valt. Maar hij gaf mij de gelegenheid om voor hem te werken. Hij geeft vaker afvallers en underdogs een kans en neemt met hen ook enorme risico's. Ik verkoop niet veel platen, in de States stel ik weinig voor. Dus ik waardeer hem omdat hij mij heeft uitgezocht. Niemand anders zou mij ooit zo'n kans hebben gegeven. Ik heb veel geleerd over het werken met het medium film: an exciting place to be.'
Gevraagd of hij zelf een fervent filmbezoeker is, antwoordt Waits: 'Natuurlijk ga ik wel eens naar de film met m'n vrouw,'
Ik informeer of hij bepaalde favoriete regisseurs heeft en na lang nadenken zegt hij plotseling 'Ik hou van Godard. Hij lijkt zich niet te beperken door de meningen van zijn publiek; hij blijft trouw aan zijn geweten.' Het lijkt een voor Waits niet zo voor de hand liggende keus. Jean-Luc Godard heeft weliswaar indertijd ('59) met z'n debuut Au Bout De Souffle een kleine revolutie ontketend door een volstrekt nieuwe filmstijl te introduceren (die inmiddels gemeengoed is geworden) maar is sindsdien naar de achtergrond verschoven. Ik laat de naam Martin Scorsese vallen, wiens films (katholicisme, eenzaamheid en geweld als hoekstenen) nauw aansluiten bij Waits' oeuvre. De twee zouden een perfecte combinatie kunnen vormen. Waits zegt bekend te zijn met Scorsese's werk, maar weigert pertinent om er verder op in te gaan. Hij grijnst, alleen maar.
Dat Waits de naam Godard laat vallen lijkt veeleer te maken te hebben met een ander onderwerp dat hem na aan het hart ligt. Godard is namelijk een serieuze kandidaat voor de verfilming van Jack Kerouac's boek On The Road. Oorspronkelijk een voorstel van Coppola en het ligt in de bedoeling dat hij die film ook zal gaan produceren. Toevallig kom ik erachter dat Waits diezelfde ochtend is opgebeld door Godard zelf. 'Hij wilde die song Ruby's Arms gebruiken voor een film waaraan hij momenteel werkt,' zegt Waits. Het zal niet de eerste keer zijn. Het opvallend filmische karakter van zijn songs is onder regisseurs niet onopgemerkt gebleven. Nicolas Roeg gebruikte Invitation To The Blues voor zijn film Bad Timing.
... and you feel just like Cagney,
looks like Rita Hayworth
at the counter of the Schwab's drug store,
you wonder if she might be single,
she's a loner likes to mingle,
got to be patient
then pick up a clue
(uit Invitation To The Blues)
In de betrekkelijk lange stilte (twee jaar) die valt tussen Blue Valentines en Heartattack & Vine, schrijft hij muziek voor Sylvester Stallone's film Paradise Alley waarin hij tevens een klein rolletje vervult (niet significant, aldus Waits), werkt hij aan een boek samen met de kunstenaar Guy Pelleart (dat sindsdien op de plank is blijven liggen) en aan een soort opera over een handelaar in tweedehands auto's. Voor dat laatste project schrijft hij een script, samen met zijn vriend Paul Hampton,die ooit met Burt Bacharach heeft gewerkt daarbij hopend dat Zoetrope erin ge�nteresseerd zal zijn. Het script ketst evenwel af. 'Het verhaal is ook niet zo opwindend als ik aanvankelijk dacht. In die periode was ik totaal ontgoocheld door de hele muziek-business. Ik trok naar New York en overwoog serieus andere mogelijke carri�re-alternatieven. Die zich almaar herhalende routine van schrijven, een album opnemen en met een band gaan toeren. Minstens drie maanden op pad om dan weer thuis te komen met een te hoge bloeddruk, een alcoholprobleem, tuberculose en een verwrongen gevoel voor humor. Het werd gewoon voorspelbaar.'
Waits schrijft ook On The Nickel voor de gelijknamige film van Ralph Waite, een dronken, sluimerend slaapliedje met een ongemeen ruwe rand dat tot ��n van de fraaiste uit zijn oeuvre gerekend kan worden.
'The Nickel,' legt hij uit. 'is slang voor 5th Street. Het is het L.A. equivalent van de Newyorkse Bowery, een uiterst gewelddadige plaats. Een plaats waar dromen nog niet gebroken zijn, maar er alleen wat kreupel rondhinken; waar dronkaards en misdadigers elkaar ontmoeten; waar de mensen voortdurend op de laatste trede voor hun ondergang staan.' Een plaats dus, waar Tom Waits zich thuisvoelt. Hij grijnst: 'Het zit in ieder geval vol muziek,'
Waits verklaart meer betrokken te willen zijn bij diverse aspecten van het film-maken. Naast de compositorische kant wil hij zich verder ontwikkelen als scriptschrijver en als acteur. 'Ik heb een rol in Coppola's Rumble Fish, een film die hij onlangs in Tulsa Oklahoma heeft opgenomen. Ik speel speel de eigenaar van een biljart-hal.' Een rol die hem op het lijf geschreven lijkt.
Wie wel eens een optreden van de man heeft bijgewoond, zal moeten erkennen dat hij ook daar een rol speelt die hem perfect lijkt te passen; de rol van Tom Waits. 'Optreden beschouw ik ook als een vorm van acteren, zeker. Ik was me er heel goed van bewust dat ik een bepaald soort figuur op het podium neerzette. Het is het verschil tussen thuis, in je woonkamer, een sigaret opsteken en op het podium een sigaret opsteken - opeens overheerst er een totaal andere houding. Alles wordt buiten proporties opgeblazen. Op het podium wilde ik een karikatuur van mezelf zijn. But, I've done that. Je moet namelijk voorzichtig zijn dat je geen gevangene van je eigen imago wordt; een inwoner van je eigen nachtmerrie of een karakter in je eigen drama. I think you have to be able to cut the cable, ... Mabel; hem neerschieten misschien.
Je moet alleen aan je eigen verwachtingen tegemoet komen en aan niemand anders. Roem, dat is een grote rode ballon, omringd door kleine jongetjes met naalden.'
Welk publiek trekt Waits momenteel in de States? 'O, dat zijn gewoon een paar old-ti�mers, die al bij me plakken sinds het begin van de jaren zeventig. Ik doe die hele catastrofe van clubs en concerten; het hele scat-tour circuit. Die mensen begrijpen wel wat ik doe, daar niet van. Maar ze zijn net als een soort vast meubilair. Ach, en dan ouwehoer je maar weer wat over koken en hoe moeilijk het is om een taxi in de regen te krijgen... Een theater geeft je een betere gelegenheid om er meer drama in te stoppen. In clubs heb je te maken met in-en-uit-lopende dronkaards, telefoons, achterkamertjes, bar-tenders, kuchers, cocktail-waitresses. Voorbijrazende trucks. Ik denk dat ik momenteel theaters prefereer.
Zo gauw het One From The Heart-avontuur achter de rug is, begint Waits aan zijn Swordf�shtrombones, wat in velerlei opzicht een reactie, op het voorafgaande is. Waits' trombones zijn in feite de absolute tegenpool van Coppola's lichtvoetige love-story, We zitten nu in een bar van het Rotterdamse hotel. Waits staart in z'n rnineraal-water en strijkt door z'n haar: 'Sinds ik met Francis heb gewerkt, ben ik gedisciplineerder geworden. Ik vermijd het om iedere dag achter de piano te gaan zitten schrijven. Ik overdenk de dingen, laat ze tot ontwikkeling komen en zet ze onder druk, zodat ik eerst nog een uitgestrekte periode heb, waarin er nog van alles met die idee�n kan gebeuren, voordat ik ze compleet acht. Pas dan vind ik een kamer, waar ik alles opschrijf. Voor Swordfishtrombones trok ik me terug op een kamer met een orgel, twee keteldrums, een marimba, een piano en een fles port. Het meeste is live in de studio gedaan, in nauwe samenwerking met percussionist Victor Feldman. Het was een nieuw proces voor mij. Wanneer je jezelf produceert, word je gedwongen er dicht op te zitten en tegelijk een zekere afstand te bewaren. Je moet een stap opzij kunnen maken om naar jezelf te kunnen kijken. Het is als jezelf regisseren in een film.
'De nieuwe songs heb ik tot dusver nog niet live gespeeld. Daarvoor heb ik de mogelijkheid om iets op te zetten met Francis Thumm, een oude vriend van me, die me bij sommige arrangementen heeft bijgestaan. Hij speelt bij het Harry Partch Ensemble.'
Er staat een aantal merkwaardige instrumentals op de plaat; wie is bijvoorbeeld Dave The Butcher? 'Op die track ben ik nogal gesteld; het is precies goed neergelegd. Het is een soort 'achterlijke samenspraak' of een 'emotioneel verstoord orgel'. Het is bedrieglijk; alsof je in een lachspiegel kijkt, begrijp je? Victor Feldman speelt daar bassboo-bams, dat is een uitgebreide bongo-set die in een frame gebouwd is en bespeeld wordt als een keyboard.'
Sucker On The Vine zou de muziek voor een Fellini-film kunnen zijn. Waits verslikt zich bijna. 'Oh yeah!?? Het gaat over iemand in een klein circus. Hij maakt ruzie met z'n tweelingbroer, terwijl ze samen middenin een trapeze-nummer bezig zijn.' Over Town With No Cheer, dat omgeven wordt door een bijna Ierse mystiek, merkt hij op: 'Dat is een stad in Australi�, die geheel wordt bewoond door dwergen en er is maar ��n bar.'
I spanked cold red mud
where the hornet stung deep
and I tossed in the ditch
in a restless sleep
and I pulled on trouble's braids
(uit Trouble's Braids)
Trouble's Braids gaat over een vluchteling; kruipend door de moerassen met bloedhonden op z'n hielen. Eigenlijk gaat het over Jack Abott. Abott, die het grootste deel van zijn leven in gevangenissen doorbracht, onderhield vanuit z'n cel een briefwisseling met de schrijver Norman Mailer daaruit ontstond Abott's boek In The Belly Of The Beast, een indrukwekkend verslag van het gruwelijke leven in Amerikaanse gevangenissen, dat in korte tijd een bestseller werd. Dankzij Mailer's inspanningen kreeg Abott in '81 gratie. Vijf weken later kreeg hij in een restaurant onenigheid met een man, die hij daarop met een vleesmes door het hart stak. Abott vluchtte, maar werd enige weken later in New Orleans gepakt waar hij inmiddels onder een schuilnaam een baantje bij een olieraffinaderij had aangenomen. Hij werd veroordeeld tot minimaal twaalf jaar. De tragedie van Abott, die juist door zijn langdurige gevangenisleven alleen nog maar de taal van het geweld beheerste, is exemplarisch voor de verhalen op de plaat, die lijkt te draaien om personen die in een situatie afglijden waar ze geen greep meer op hebben en waaruit ze onmogelijk kunnen ontsnappen. Zoals de Frank M, in Frank's Wild Years, die zijn huis in brand steekt. 'O, zo iemand moet je eens gekend hebben,' zegt Waits, 'al is het maar eens in je leven. Iemand die heel relaxed lijkt en alles volkomen in de hand lijkt te hebben, terwijl er dus in werkelijkheid een bom in z'n hoofd afgaat ... iedere keer als de telefoon overgaat. Ja,' resumeert hij, 'het is een cul-de-sac.'
'Er loopt een losse verhaallijn door de plaat, die tijdens het schrijven langzaam ontstaan is. Het is een soort odyssee; het avontuur van een man die terugkeert van een oorlog, ergens. Er bestaat de kans dat ik de muziek van Swordfishtrombones voor een film gebruik. De regisseur is Michael Dinner, die zojuist een film heeft afgemaakt die gebaseerd is op het verhaal Miss Lonely Hearts van Nathalian West. Momenteel ben ik bezig met Michael een apart script te schrijven, dat gebaseerd is op de Swordfish-songs. Het idee is nog niet helemaal ontwikkeld, maar het ligt in m'n bedoeling dat het een odyssee wordt, een bizarre musical. Tot nu toe is het een verhaal over een nachtclub-zanger. Hij wordt in Shanghai gekidnapped door een gemeenschap van gemuteerde dwergen, die in nevelige en vochtige stoomtunnels leven, onder de straten. Het is dus een soort mysterie - of noem het een sprookje - maar wel sterk overhellend naar de donkere kant van het bestaan.
'Kijk, muziek is een droomtoestand, Een musical zet iemand alleen in een park neer, die daar plotseling een orkest van 50 man of meer in een song hoort uitbarsten; iets wat toch tamelijk zeldzaam is, zo niet onmogelijk. Ik zou dan ook een musical prefereren die geheel surrealistisch is, liever dan een pastiche van een jaren veertig-musical. Regisseurs van musicalfilms verwachten van je dat je al die valse beloften koopt. Ik hoor liever songs gezongen door mensen die op weg naar beneden zijn, dan op weg naar boven. Wat de bedoeling ervan is, weet ik niet, Ik geloof niet dat je ooit zult weten welke mening of indruk de mensen uit je werk oppikken.'
Na beluistering van Swordfishtrombones valt het iets moeilijker om Waits nog langer te typeren als de chroniqueur van de grote stad. 'Ik probeer los te breken uit een paar oude gewoontes. Je moet ervoor oppassen dat je niet iedere dag overdrukken van hetzelfde maakt, je moet nieuwe muzikale en tekstuele gebieden verkennen, experimenteren met ritmes. Ofschoon ik het ook belangrijk vind om traditionele songs te kunnen schrijven, zoals die van One From The Heart.'
Gaandeweg komt het gesprek uit op blues. Er vallen namen. Willy Dixon, Muddy Waters. John Lee Hooker, Fred McDowell, Smiley Lewis: 'Natuurlijk luister ik naar jazz. Maar ik ben ook meer ge�nteresseerd geraakt in etnische muziek: Afrikaans, Zuidamerikaans. Ach, mijn vrouw heeft zelfs mijn belangstelling voor Gregoriaanse gezangen weten te wekken je gebruikt dat allemaal en vormt het om tot iets dat betekenis voor jou heeft. Hopelijk ontwikkel je je als artiest zodanig, dat je ooit het punt bereikt dat het niet meer iets is wat je doet, maar dat het iets is wat je bent. Dat is, denk ik, iets om naar te streven, Toen ik begon wilde ik mijn hoofd op iemand anders' lichaam zien. Ik had helden, Kerouac... Yeah, je moet toch ergens beginnen, totdat je je eigen stem hebt gevonden. Nu voel ik die druk om een kroniek aan te leggen van mijn eigen gedrag; de details van mijn eigen interieur. Terwijl ik schrijf gebruik ik mijn eigen herinneringen en nachtmerries. Ik wil mijn eigen Jeroen Bosch-wereld scheppen'.
Hoe ziet het leven van Tom Waits eruit, wanneer hij bijvoorbeeld niet met muziek bezig is? 'Mmm, eens kijken, je bedoelt een doorsnee dag? Ik sta 's ochtends op. Neem een kop koffie, lees de krant, zet de vuilnisbak buiten... ga naar de racebaan, of naar bokswedstrijden. Soms ga ik naar de pier en geniet er van de luxe van een cocktail. Dan weer naar de film en doe de was...'
Het idee van snel leven, jong sterven... 'En een mooi gevormd lijk hebben. Nee, het probleem met veel mensen is dat ze in een wereld proberen te leven die geen echte betekenis heeft: rock & roll, narcotica, drank, dagenlang opblijven. Het is beter om een zekere stabiliteit te hebben. In dat opzicht ben ik absoluut veranderd.'
The dream is always sweeter than the taste. 'Ik romantiseer nog steeds, Wanneer je om je heen kijkt, kranten leest, dan zul je - behalve wanneer je een zonnebril draagt - moeten toegeven dat de wereld nogal krankzinnig en verwarrend is, op een hoogst opmerkelijke manier. En wanneer je die wereld inhaleert... op het moment dat je erover schrijft, heb je het al geromantiseerd. Ik denk dat je je dat wel moet, in order to stick around.'
Er valt een stilte. Op ons twee�n na is de hele bar leeg. Op de achtergrond is alleen het zachte getik te horen van de barman die z'n glazen spoelt. Waits neemt een laatste slok. 'Ik claim niets meer te zijn dan een entertainer; ik zie niet in hoe je het anders zou moeten noemen. Eigenlijk vind ik het verbazingwekkend dat ik nog steeds betaald word voor wat ik doe. Ik geloof dat ik dat ook altijd wel verbazingwekkend zal blijven vinden.' Dan staat hij op. 'Excuseer, ik ga nu naar boven en mezelf wat slaap bezorgen.'
Rattle Big Block Bones
In The Danger zone
there's a rumblin' groan
down below
There's a big dark town
it's a place I've found
There's a world going on
Underground
(uit Underground)
Notes:
N/A